Slovakya’da
işyeri açma hakkı, yabancı girişimciler için aranan koşullar,
sicil kaydı alma, sosyal güvenlik ve sağlık sigortası kaydı,
oturma izni alma gibi hususlar ve ilgili mevzuatları aşağıda
detayları verilen notta bilgilerinize sunulmaktadır.
- Hukuki Olarak Ticari İşletme Tanımı
Ticari
işletme, kar etme amacıyla kendi adına ve kendi sorumluluğunda
hareket eden girişimci tarafından bağımsız olarak işletilen
işyeridir.
Girişimci,
Ticaret Kanunu (No: 513/1991) uyarınca,
- Ticaret sicil kaydı olan
- Ticaret lisansı çerçevesinde iş yürüten
- Ticaret lisansı dışında özel yasalar çerçevesinde yetkilendirilmiş kişiyi
- Özel yasa çerçevesinde kayıt altına alınmış kendi işini yürüten gerçek kişi serbest meslek sahibini
ifade eder.
Gerçek kişilerin
ticaret sicil kaydı yaptırarak veya yaptırmadan iş yapmaları
mümkündür.
- Gerçek Kişi Girişimci
Gerçek
kişiler genellikle tek başına ticaret yapan girişimcilerdir.
445/1991 sayılı Ticaret Sicili Kanunuda düzenlenmişlerdir.
Ticaret Sicil Kanunu dışında özel kanunlar çerçevesinde de
işlemlerini yürütebilirler. Doktorlar, eczacılar, psikologlar,
fizyoterapistler, veterinerler, tercümanlar, vergi danışmanları,
gümrük komisyoncuları, mimarlar, ressamlar bu gruba
girmektedirler. Diğer grup ise 105/1990 sayılı yasa uyarınca
serbest meslek sahibi tarımsal ürün üreten ve geçimini sağlamak
üzere satışını yapan çiftçilerdir.
- Tüzel Kişi Girişimci ve Kooperatifler
Tüzel
kişilikler ana sözleşme çerçevesinde ve ana sözleşmenin
kurucuları tarafından imza altına alınması ve imzaların
doğrulanması ile kurulurlar ve ticaret siciline kayıt
ettirilmeleri gerekmektedir. Ticaret Sicilinde tescil edilmesi ile
birlikte ilan olunurlar. Tüzel kişilikler varlıkları oranında
yükümlüdürler.
Ticaret
Sicili tarafından kabul edilen tüzel kişilik çeşitleri:
- Sınırsız sorumlu şirket
- Sınırlı ortaklık
- Limited şirket
- Anonim şirket
Sınırsız
sorumlu şirket: aynı şirket ünvanı altında en az iki şahsın
yürüttüğü ve şirketin yükümlülüklerinden ve mal
varlıklarından ortak sorumlu olduğu şirket türü. Her bir ortak
şirketi temsile yetkilidir. Küçük çaplı işletmelerde, aile, el
sanatları, perakende işyerlerinde tercih edilen şirket türüdür.
Sınırlı
ortaklık: ticaret sicil kaydı yapıldığında ortaklarının
bir ya da bir kaçının şirketin yükümlülüklerinden ödenmemiş
sermaye payları kadar sorumlu olduğu (en az katkı payı 250 Euro
olmak şartıyla) diğer ortakların ise tüm varlıkları oranında
sorumlu olduğu şirket türüdür. Bu tür şirket türü daha çok
şahıs katkısı ve semaye katkısı şeklindeki girişimlerde
tercih edilmektedir.
Limited
şirket: tescil edilmiş sermayesi ortakların sermaye katkıları
kadar olan şirket türüdür. Sermaye katkı payları en az 750 Euro
olmalıdır. Ticaret Siciline kayıt olunmadan önce her bir ortağın
sermaye katkı payının en az %30’u ödenmiş olmalıdır. Ödenmiş
mali sermaye katkıları ile mali olmayan katkıların değer toplamı
en az 2500 Euro olması gerekir. Şirket tek ortak veya 50 ortağa
kadar da kurulabilir. Ortaklar, ticaret siciline tescil edildikten
sonra ödenmemiş sermaye oranları kadar sorumludurlar. Kayıt
altına alınmış sermaye miktarı en az 5000 Euro olmalıdır.
Anonim
şirket: kayıtlı sermayesi belirli miktarda hisseler bölünmüş
ve her bir hissenin nominal değeri olan şirket türüdür. Şirket
tüm mal varlığı ile borçlarndan sorumludur. Hissedar şirketin
yükümlülüklerinden sorumlu değildir. Kayıtlı sermaye en az
25.000 Euro olmalıdır. Anonim şirket tek ortaklı da kurulabilir
ancak tek ortağın tüzel kişilik olması gerekir, aksi halde en az
2 ortak ile kurulabilir. Yönetim kurulu şirketin işlevlerini
yürütür ve şirket adına hareket eder.
Kooperatif
topluluğu: sayı limiti olmayan şahıslar tarafından ticari
işelm yürütmek veya şahıslarn ekonomik, sosyal ve diğer
ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulmuş ortaklıktır.
İLGİLİ MEVZUAT
Act No. 455/1991 Ticaret
Sicil Kanunu, değişik
Act No. 311/2001 Coll.
the İş Kanunu, değişik
Act No. 513/1991 Ticaret
Kanunu, değişik
Act No. 366/1999 Gelir
Vergisi Kanunu, değişik
Act No. 289/1995 Katma
Değer Vergisi Kanunu, değişik
Act No. 431/2002
Muhasebe, değişik
Act No.145/1995 İdari
Giderler, değişik
Act No. 48/2002
Yabancıların oturma izni, değişik
Act No. 511/1992
Vergilerin ve harçların yönetimi, değişik
Act No. 530/2003 Ticaret
Sicil Kaydı, değişik
Ticari İşletme
Ticari
işletme, bağımsız olarak kendi adına ve kendi sorumluluğunda
kar elde etmek için Ticaret Sicil Kanununda belirtilen şartlar
çerçevesinde yürütülen aktivitedir. Ticari işletme adı altında
faaliyette bulunmak isteyenlerin ticaret sicil kaydı yaptırması
gerekmektedir. Ticaret sicil kaydı ticari işletme tanımı altında
iş yürütmeye yetki veren ve Slovakya genelinde geçerli olan
yetkilendirmedir.
Slovakya’da
devamlı oturma izni olan Slovak girişimciler ile devamlı oturma
izni bulunmayan yabancı girişimciler ticari faaliyette
bulunabilirler. Yabancı girişimciler, Slovak Cumhuriyeti’nde
Slovak gerçek ve tüzel kişiliklerine tanınan koşul ve çerçevede
ticaret sicil kaydı yaptırmak suretiyle ticari faaliyet
yürütebilirler. (AB ve OECD ülkelerinde devamlı oturma izni
bulunan kişiler hariç)
Slovakya’da
yabancı girişimci vatandaşı olduğu ülkedeki halihazırdaki
girişimcilik faaliyetinin şubesi şeklinde faaliyet gösterebilir
ya da vatandaşı olduğu ülkede girişimci faaliyeti yok veya
farklı konuda ise de Slovakya’da faaliyet gösterebilir.
Ticaret
sicil kaydı alınması yasal olarak işletme çalıştırmak için
yeterli değildir, vatandaş bulunulan ülke ve oturma izni türüne
göre bazı durumlarda geçici oturma izni çerçevesinde de ticari
kayıt yaptırılarak faaliyet yürütülebilir.
- Ticari İşletme Açmak İçin Gerekenler
- Oturma izni almış bulunan 3. Ülke vatandaşları işletme açmak için öncelikle ticaret lisansı almalıdırlar.
- Geçici oturma iznine sahip 3. Ülke vatandaşları ticaret lisansı almanın yanısıra, ticaret siciline kayıt yaptırmaları gerekir. (AB üyesi ülkelerde vatandaşlığı bulunanların ticaret sicil kaydı yaptırması gerekmemektedir)
- Oturma izni bulunmayan 3. Ülke vatandaşları, temsilci yetkilendirmelidirler, ticaret lisansı almalıdırlar, geçici veya süresiz oturma izni almalıdırlar, ticaret siciline kayıt yaptırmalıdırlar.
- AB/Avrupa Ekonomik Alanı üye ülke vatandaşları, süresiz oturma izni kaydı olmadıkça yetkili temsilci atamalıdırlar ve ticaret lisansı almalıdırlar.
- Ticaret Yürütme Koşulları
Ticaret
lisansı almak üzere başvuran her başvuru sahibi genel ve özel
bazı koşulları yerine getirmek zorundadır. Genel koşullar,
gerçek kişiler için 18 yaşında olmak, yasal iş yapmaya ehil
olmak, sabıka kaydı bulunmamaktır. Özel koşullar ise işletme
şekline göre ticarette profesyonel olmak ve gerekli niteliklere ve
eğitim özelliklerine haiz olmaktır.
- Ticaret Lisansı Alma
Oturma
izni bulunmayan kişiler öncelikle Slovakya’daki ticari işletme
açmakla ilgili işlerini yürütebilmeleri bakımından Slovak
vizesine başvurmalıdırlar. Vize almış ve Slovakya’ya gelmiş
kişiler Slovakça olarak başvuru formu doldurmalıdırlar.
Kendilerinin veya yetkilendirilmiş temsilcilerinin ticari işletmeyi
yürütmeye yeterli niteliklerini belirten diploma, yetki belgesi,
çıraklık belgesi gibi belgeleri sunmalıdırlar. Eğer temsile
yetkilendirilmiş kişi var ise atamasına ilişkin beyanı veya izni
sunmalıdırlar. Ticari işletmenin tescil edilecek adresine ilişkin
belge (tapu veya kira sözleşmesi) sunmalıdırlar. Vatandaşı
oldukları ülkeden veya son 5 yıl içinde 6 aydan daha fazla
sürekli ikamet ettikleri ülke makamlarından alınacak Sabıka
kaydı sunmalıdırlar. Oluşacak idari masraflara ilişkin ücreti
ödemelidirler.
Ticaret
Lisans Ofisi ticaret lisansını başvuru yapıldığından itibaren
5 iş günü içinde vermektedir. Ticaret lisansı alındıktan sonra
yapılacak her türlü değişikliğin değişiklik yapıldığı
tarihten itibaren 15 gün içinde Ticaret Lisans Ofisine bildirilmesi
gerekmektedir.
- Yetkilendirilmiş Temsilci
Slovakya’da
geçici veya süresiz oturma izni bulunmaması durumunda veya ticaret
yürütmek için özel koşulların karşılanmaması durumunda
yetkili temsilci atanması gerekmektedir. Yetkili temsilcinin
Slovakya’da geçici veya süresiz oturma izni olması ve genel ve
özel ticaret yürütme koşullarını karşılaması gerekmektedir.
Ayrıca, yetkili temsilcinin istihdam edilmiş ve kendisine asgari
ücret ödenmiş ve vergisel, sağlık ve sosyal güvenlik
yükümlülüklerinin bir sözleşme çerçevesinde karşılanmış
olması gerekir. Yetkili temsilci eş, kardeş veya akraba olması
durumunda bu şart aranmamaktadır. Atanmış bulunan yetkili
temsilcinin görevi oturma izni alınmasıyla sona ermektedir. Bu tür
değişiklik Ticaret Lisansı Ofisine değişikliğin yapıldığı
tarihten itibaren 15 gün içinde bildirilmelidir.
- Geçici Oturma İzni
Süresiz
oturma izni olmayan 3. ülke vatandaşları ticaret lisansı
almalarını müteakiben ticaret yürütme maksadıyla geçici oturma
izni başvurusu yapabilirler. Ticaret lisansını geçici oturma izni
başvurusuna eklemelidirler.
ı.
Ticaret Sicilinde Kayıt İşlemleri
AB
ve OECD üyesi ülke vatandaşları dışındaki 3. Ülke
vatandaşları süresiz oturma iznine sahip olmaları kaydıyla
Ticaret Sicilinde kayıt işlemleri yapabilirler. Geçici oturma
iznine sahip 3. Ülke vatandaşları veya hiçbir şekilde oturma
izni bulunmayan şahıslar Ticaret Lisansı almalarını ve geçici
oturma izni almalarını müteakip ticaret sicil kaydı
yaptırabilirler. Ticaret Sicil kaydı yapılması ile birlikte
ticari işlemler yürüülebilmektedir. AB ve OECD ülkelerinde
süresiz oturma izni sahibi olanların ticaret sicil kaydı
yaptırması gerekmemektedir. Ticaret Sicil Kaydı başvurusu ilgili
ticaret sicil mahkemesine yapılmaktadır. Gerçek kişiler için
ticaret sicil mahkemesi işyeri ikametgahlarının bulunduğu bölge
mahkemesidir. Yabancı girişimciler için mahkeme firmalarının
veya yönetim merkezlerinin bulunduğu yer mahkemesidir.
Ticaret
Sicil Kaydı yapmak üzere Mahkemeye başvuru esnasında gerekli
belgeler:
- Temin edilecek Slovakça olarak doldurulmuş başvuru formu
- Adres bildirimi-açılacak işyeri için
- Ticaret Lisansı
- Slovakya’da oturma izni
- Şirket/girişimcilik türüne göre ödenecek idari ücretler
Bütün
istenen belgelerin eksik olmaması ve başvurunun tam olarak yapılmış
olması durumunda Ticaret Sicil Kaydını yapan mahkeme 5 işgünü
içinde başvuruyu sonuçlandırmaktadır.
- Ticari İşlemleri Yürütmeye Başlama
- Slovakya’da süresiz oturma iznine haiz 3. Ülke vatandaşları ticaret bildirimi yaptıkları tarihten itibaren ticari işlemlerine başlayabilirler
- Geçici oturma iznine sahip 3. Ülke vatandaşları ticaret sicil kaydı yaptırdıkları tarihten itibaren ticari işlem yürütebilirler. AB ve OECD ülkelerinden birinde süresiz oturma iznine sahip kişiler ise ticaret siciline kayıt yaptırmaksızın ticari bildirimde bulundukları günden itibaren ticari işlemlerini yürütebilirler.
- Oturma izni bulunmayan 3. Ülke vatandaşları ticaret sicil kaydı yaptırmalarını müteakiben ticari işlem yürütebilirler.
- AB ve Avrupa Ekonomik Alanı üye ülke vatandaşları ticari bildirimde bulundukları tarih itibariyle ticari işlem yürütebilirler.
- İdari Ücretler
Ticaret
Lisansı alma ücreti düzenlenmemiş ticari işletmeler için 5
Euro, düzenlenmiş/esnaf ve zanaatkarlar için 15 Euro’dur.
Limited
Şirket
Limited
şirket-S.R.O Slovakya’da çoğunlukla girişimciler tarafından
tercih edilen şirket türlerindendir. 1 veya 50 kişiye kadar ortak
ile kurulabilmektedir. Tek kişi ile kurulan S.R.O- limited şirket
bir başka şirketin tek kurucusu veya tek üyesi olamaz. Kayıtlı
sermayesi en az 5000 Euro olmalıdır. Ortak payları ise minimum 750
Euro olmalıdır. Firma kuruluşu komplike olması nedeniyle hukuki
danışmanlık tavsiye edilmektedir.
Şirket
kuruluşu: İlk aşama olarak firma ünvanı, faaliyet alanları,
adres kaydı ve ana sözleşme taslağı ve ortakların imza
örneklerinin beyanı ve doğrulanmış olması gerekmektedir.
Ticaret Lisansı/ticaret izni alınması gerekmektedir.
Limited
şirket ile bağlantılı oturma izni: kurulacak/kurulan limited
şirket adına yetkilendirilmiş temsilcisi bulunan yabancı ülke
vatandaşları ticari iş yürütmek amacıyla oturma iznine
başvurabilirler.
Sağlık sigortası: Ticari işlemleri yürütmeye yetkili
kılınılmasını müteakiben sağlık sigorta katkı paylarının
ödenmeye başlanması gerekmektedir. Katkı payları aylık bazda
çalışılmadan önce ödenmelidir. Ticaret Lisans Ofisi doğrudan
sağlık sigortası şirket kaydını yapmaktadır. Takip eden 8 gün
içinde sağlık sigorta şirketi önceden ödenecek katkı payı
hakkında bilgilendirilmelidir. 2011 yılı için minimum katkı payı
46.06 EURO, maksimum katkı payı ise 312.69 Euro olarak
belirlenmiştir. Oranlar yıllık bazda değişmektedir.
Sosyal sigorta: sosyal sigorta prim ödeme zorunluluğu bir
takvim yılı içinde elde edilen kazanca göre belirlenmektedir.
Bulunulan takvim yılını takip eden yıl içinde ulaşılan belli
limitlere göre prim ödemeleri yapılmaktadır. 2011 Ocak ayından
itibaren minimum katkı payı 109.07 Euro, maksimum katkı payı ise
905.30 Euro olarak belirlenmiştir. Bu oranlar yıllık olarak
değişebilmektedir.
Vergi Kaydı: Ticaret Lisans ofisi gelir vergisi mükellefi
olarak kaydı yapar. Katma değer vergisi gibi diğer vergileri
ödemeye mükellef olunması durumunda vergi bürosuna ayrıca
başvuru yapılması gerekmektedir. Vergi yılı içinde ticari
işletmeden kazanç elde edilmesi veya edinilmemesi durumuna
bakılmaksızın takip eden yılın 31 Mart tarihine kadar vergi
beyanında bulunulması gerekmektedir. Gelir vergi oranı %19 olarak
belirlenmiştir. Vergi İdaresi vergi kimlik numarası vermekte ve
vergi kayıt sertifikası göndermektedir. Firma adına düzenlenecek
fatura ve diğer her türlü belgede vergi kimlik numarasının
belirtilmiş olması gerekmektedir. Her türlü değişikliğin Vergi
İdaresine 15 gün içinde bildirilmesi gerekmektedir.
Defter Tutma-Muhasebe: Ticaret sicil kaydı yapmış ve vergi
mükellefi firmalar tek girişli, çift girişli defter tutmak veya
gelir ve harcamaların kaydını tutmak zorundadırlar.
Geçici
Oturma İzni: genellikle geçici oturma izni sadece bir amaç
(çalışma, iş yapma, okuma, aile birliği, özel görevlerin
yerine getirilmesi vb.) için geçerlidir. Geçici oturma iznin
verildiği amaç dışında farklı bir aktivitede bulunulması
durumunda yeni geçici oturma izni başvurusu yapılmalıdır. Ancak
bu kurala bazı istisnalar uygulanmaktadır. Okuma-öğrencilik yapma
amaçlı geçici oturma izni sahibi şahıslar çalışma, iş yapma
amaçlı yeni geçici oturma izni almaksızın faaliyet
yürütebilirler. İş yapma ve çalışma amaçlı geçici oturma
iznine sahip kişilerle aile birlikteliği yapma amaçlı geçici
oturma iznine sahip olanlar veya 18 yaşın altında sığınmacı
kişinin akrabası sıfatında bulunan kişiler 12 aylık kesintisiz
ikamet süreci sonrasında iş yapmaya başlayabilirler.
Süresiz
oturma izni: Ticaret Lisans Yasasına göre Slovakya’da süresiz
oturma izni sahibi yabancı ülke vatandaşları Slovak vatandaşı
sayılırlar. Ticaret lisansı alınmasını müteakip süresiz
oturma izni sahibi kişiler iş yapma serbestisine sahiptirler.
AB/Avrupa
Ekonomik Alanı Vatandaşları: Ticaret Lisans Yasaına göre
AB/Avrupa Ekonomik Alanı vatandaşları ikamet adreslerini
Slovakya’da tescil ettirmeleri durumunda Slovak varlık olarak
sayılırlar. Süresiz oturma izni kaydını ve ticaret lisansı
alınmasını müteakiben ikamet süreleri boyunca iş yapabilirler.
Oturma
izni olmayanlar: Slovakya’da oturma izni sahibi olmayan 3. ülke
vatandaşları iş yapma amaçlı ticaret lisansı alınmasını
müteakiben geçici oturma izni başvurusunda bulunabilirler. Ticaret
lisansının geçici oturma izni başvurusu yapılırken ibraz
edilmesi gerekmektedir.
Migration Information Centre -
Bratislava
Grösslingova
4
811 09 Bratislava
Slovakiatel: +4212 850 211 478
811 09 Bratislava
Slovakiatel: +4212 850 211 478
fax: +421 2 5263
0025
email: mic@iom.int This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it
email: mic@iom.int This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it
Slovak Chamber
of Commerce and Industry
Gorkého 9
816 03 Bratislava
Slovak Republic
Tel.:
+421 2 5443 3291
Fax:
+421 2 5413 1159
E-mail:
sopkurad@sopk.sk
Web:
http://web.sopk.sk/
Slovak Investment and Trade
Development Agency-SARIO
Martinčekova 17
821 01 Bratislava
Slovenská republika
Tel: +421 2 5826 0100, 101
Fax: +421 2 5826 0109
e-mail: sario@sario.sk
Martinčekova 17
821 01 Bratislava
Slovenská republika
Tel: +421 2 5826 0100, 101
Fax: +421 2 5826 0109
e-mail: sario@sario.sk
İrtibat Kişisi:
Lenka
Demovičová
Yabancı Doğrudan Yatırım Birim Başkanı
Yabancı Doğrudan Yatırım Birim Başkanı
Yorumlar
Yorum Gönder